istemci-sunucu modeli ne demek?

İstemci-sunucu modeli, dağıtık bir uygulama yapısıdır ve görevleri veya iş yüklerini hizmet sağlayıcılar (sunucular) ve hizmet talep edenler (istemciler) arasında böler. İstemciler, sunuculardan belirli hizmetler veya kaynaklar talep ederler. Sunucular ise bu talepleri karşılar ve istenen veriyi veya hizmeti istemcilere geri gönderir.

Temel Bileşenler:

• İstemci (Client):

  • Kullanıcı arayüzünü barındırır ve kullanıcı etkileşimini sağlar.
  • Sunucudan belirli hizmetler veya veriler talep eder.
  • Sunucudan aldığı yanıtları işler ve kullanıcıya sunar.
  • Örnekler: Web tarayıcıları, e-posta istemcileri, mobil uygulamalar.

• Sunucu (Server):

  • Kaynakları (veri, uygulamalar, donanım) barındırır.
  • İstemcilerden gelen talepleri dinler ve işler.
  • İstenen hizmetleri veya verileri istemcilere sağlar.
  • Örnekler: Web sunucuları, veri tabanı sunucuları, dosya sunucuları, oyun sunucuları.

İşleyiş Mekanizması:

1. İstemci, sunucuya bir talep gönderir. Bu talep genellikle belirli bir protokol (örneğin, HTTP, FTP, SMTP) üzerinden iletilir.
2. Sunucu, bu talebi alır, işler ve gerekli işlemleri gerçekleştirir.
3. Sunucu, talebe karşılık bir yanıt oluşturur ve istemciye geri gönderir.
4. İstemci, sunucudan aldığı yanıtı yorumlar ve kullanıcıya sunar.

Avantajları:

• Merkezi Yönetim: Kaynaklar merkezi bir konumda (sunucuda) yönetilir, bu da güncellemeleri ve bakımı kolaylaştırır.
• Ölçeklenebilirlik: Artan talebi karşılamak için sunucu kaynakları (örneğin, donanım) kolayca ölçeklendirilebilir.
• Güvenlik: Veriler ve kaynaklar merkezi bir konumda saklandığı için güvenlik önlemleri daha etkili bir şekilde uygulanabilir.
• Paylaşım: Birden fazla istemci aynı anda aynı kaynaklara erişebilir.

Dezavantajları:

• Tek Hata Noktası: Sunucu arızalanırsa, tüm istemciler hizmete erişemez.
• Aşırı Yüklenme: Çok fazla istemci aynı anda sunucuya talepte bulunursa, sunucu aşırı yüklenebilir ve performans düşebilir.
• Ağ Bağımlılığı: İstemci ve sunucu arasındaki iletişim ağ bağlantısına bağlıdır. Ağ sorunları hizmet kesintilerine neden olabilir.

Önemli Kavramlar:

• Protokol (Protokol): İstemci ve sunucu arasındaki iletişimi düzenleyen kurallar ve standartlar.
• HTTP (HTTP): Web tarayıcıları ve web sunucuları arasındaki iletişimi sağlayan temel protokol.
• API (API): Uygulamaların birbirleriyle iletişim kurmasını sağlayan arayüz.
• Veritabanı (Veritabanı): Yapılandırılmış verilerin saklandığı ve yönetildiği sistem.
• REST (REST): İstemci-sunucu iletişiminde kullanılan bir mimari stil.